Duygu durumumuza derin bir keder ve üzüntü hakim olduğunda birçoğumuz depresyona girmekte olduğumuz endişesini yaşarız. Oysa klinik depresyon, üzüntü ve keder hissinden öte belirtileri olan bir hastalıktır. En sık gözlenen belirtiler uyku ve iştah değişiklikleri, konsantrasyon bozuklukları ve hiçbir şeyden zevk almamadır. Hastalığın birçok formu (mevsime bağlı depresyon, distimi, bipolar bozukluk vb.) vardır. Bağışıklık sistemi de dahil…
Yıldızlar nasıl doğar ve nasıl ölürler?
Yıldızlar; moleküler hidrojen, karbonmonoksit ve diğer basit bileşenlerin oluşturduğu gaz bulutlarının içindeki galaktik bebek beşiklerinde doğarlar. Yaşama başladıklarında birkaç küçük partikülden ibarettirler. Aktif yıldızlardan uzakta bu bulutsular uzunca bir süre soğuk ve hareketsiz kalırlar. Bu aşamada varlıklarına ancak kızıl ötesi teleskoplar sayesinde vakıf olabiliriz. Durgun bulutsu çeşitli sebeplerle (örneğin bir kuyruklu yıldızın geçişi) hareketlenmeye başlar. Bulutsunun içinde kümelenmeler…
Neden küçük çocuklar ellerine aldıkları bir nesneyi bir yetişkine vermek isterler?
Henüz yürümeye başlayan bir çocukla biraz zaman geçirirseniz, çocuğun eline aldığı bir nesneyle bir süre ilgilendikten sonra onu size uzattığını, adeta nesneyi almanızı istediğini fark edersiniz. Bu yaşlardaki çocuklar, bir oyuncağı ya da herhangi bir nesneyi bir yetişkine vermekten hoşlanır. Bu yaşlardaki bir çocuğa bakan çoğu yetişkin de ne anlama geldiğini anlamadan bu garip oyuna katılır. Bilim insanları, çocukların bu oyunu neden…
Bilimsel Flört Rehberi: Flört etme stilimizi nasıl geliştirebiliriz?
Flört etmek sosyal yaşamımızın önemli bir parçasıdır. Ancak çoğumuz flört etme konusunda yeterince bilgiye sahip değiliz. Neyse ki psikologlar bu konu ile ilgili birçok araştırma yaparak, belki de hiç fark etmediğimiz tespitlerde bulundular. Bu makale farklı flört stillerini ve günlük yaşantımızda bu stilleri nasıl uygulayacağımız konusunda yardım sağlayacak bilgileri özetlemek için kalem alınmıştır. Flört etmenin 5 stili Araştırmalar insanların…
Su bulutlarda donar mı?
Su yeryüzünde ırmaklarda, kuyularda, çeşmelerde ve evimizdeki musluklarda 0°C’de donar. Buna dayanarak suyun donma derecesi 0°C olarak kabul edilir. Fakat yeryüzündeki su havadaki toprak ve mineraller nedeni ile çok az olmakla birlikte yabancı madde ihtiva eder. Yabancı madde ihtiva etmeyen saf su ise 0°C’nin altındaki derecelerde de sıvı halde kalabilir. Buna aşırı soğumuş su (supercooled water) denir. Bulutlar…
Bulut ne zaman yağmura dönüşür?
Gökyüzünde asılı gibi duran bulutlara bakıp “Orada tam olarak neler oluyor? Hangi noktada su, bulutun içinde duramayacak kadar ağırlaşıp yeryüzüne doğru inmeye karar veriyor?” diye merak ettiyseniz, okumaya devam edin. Hepimizin bildiği kısa cevap: Bulutun içindeki mikro damlacıklar yoğuşur (gaz halinden sıvı hale gelir) sonra bir araya gelerek ağırlığı artar ve yer çekiminin etkisi ile yeryüzüne iner.…
Ergenlik nasıl başlar?
Çocukluk döneminin bitip, yetişkinliğin başladığı döneme ergenlik (puberty) denilir. Vücutta meydana gelen (tüylenmenin artması, sivilcelenme, terlemenin artması ve vücut kokusunda farklılaşma vb.) değişimler ergenliğin sağlıklı ve normal göstergeleridir. Genel olarak 12-21 yaş arası ergenlik dönemi olarak adlandırılır. Ergenliği yani çocukluktan üreyebilen bir yetişkin olmaya geçişi ne tetikler? Ergenliğin başlaması için beynin hipotalamus bölgesinden GnRH (gonadotropin) salınımı olmalıdır. …
Günde yaklaşık 40 dakika farkında olmadığımız bir körlük süreci yaşıyoruz!
Eğer aynaya bakarken gözlerinizi başka bir noktaya çevirir ve sonra hızlıca yeniden gözlerinize bakarak, gözlerinizin hareketini görmeye çalıştıysanız bunun kısacık bir an için bile mümkün olmadığını fark etmişsinizdir. Bu durum “Sakkadik Maskeleme” (saccadic masking) adı verilen farkında olmadığımız körlük yaşamamızdan kaynaklanıyor. Günde toplam 35-40 dakika olan bu sürecin farkına varmıyoruz. Beynimiz bunu neden yapıyor? Evrim sürecinde insan,…
Diderot Etkisi Nedir?
Aydınlanmacı Fransız düşünür Diderot’ya (1713-1784) bir arkadaşı kaliteli bir robdöşambır hediye eder. Yeni robdöşambır kırmızıya çalan güzel rengi ve kadife dokusuyla Diderot’ya kendini iyi hissettirir. Bu hoş duygu ile çalışma masasına oturan Diderot çalışma masasının çok eskimiş olduğunu fark eder ve hemen ardından eskiyen ve modası geçen tek şeyin çalışma masası olmadığını anlar. Masa, kitaplık, halı vb. odadaki…
Zihnin Akış Hali: Hayatı yaşanır kılan anlam!
1990’lı yılların sonlarında bireyin ve toplulukların gelişimini destekleyen unsurları incelemeyi ve bunları teşvik etmeyi amaçlayan yeni bir psikoloji akımı doğmuştur. Pozitif Psikoloji adı ile anılan bu yeni akım, hümanistik psikoloji hareketinin devamı olarak da kabul edilmektedir. Konu üzerinde dikkat çekici çalışmalar ortaya koymuş olan Mihaly Csikszentmihalyi, coşkulu mutluluk anlarını incelemiş ve hayatın anlamı olarak addedilen bu anlarda, insan zihninin…